Vanaf januari 2025 start de Belastingdienst met strikte controles op schijnzelfstandigheid. Het is essentieel om in 2024 nog de nodige stappen te zetten om de risico’s die deze strenge controles met zich meebrengen, te beperken en voorbereid te zijn.

Wat verandert er in 2025?

Vanaf 2025 vervalt het huidige handhavingsmoratorium, waardoor de Belastingdienst meer mogelijkheden krijgt om te controleren en handhaven. Tot nu toe kon alleen bij opzet of ‘kwade wil’ worden ingegrepen, maar vanaf januari 2025 worden structurele controles de norm. Voldoet een werkwijze niet aan de regels, dan kan dat leiden tot forse naheffingen.

Wat is schijnzelfstandigheid?

Een zzp’er is zelfstandig ondernemer, maar kan door de Belastingdienst als schijnzelfstandige worden beoordeeld. Dit betekent dat de zzp’er juridisch gezien een werknemer van het opdrachtgevende bedrijf is, met alle financiële en administratieve gevolgen van dien. Dit risico ontstaat bijvoorbeeld als:

  • Een zzp’er langdurig fulltime voor een bedrijf werkt zonder andere opdrachtgevers.
  • De zzp’er onder leiding en toezicht van het bedrijf werkt.
  • De zzp’er weinig of geen ondernemerskenmerken toont, zoals een zakelijke website, logo of eigen gereedschap.

Waarom actie nú belangrijk is

Als een zzp’er als schijnzelfstandige wordt aangemerkt, ben jij als opdrachtgever aansprakelijk voor niet-betaalde loonbelasting en premies. Dit kan snel oplopen tot tienduizenden euro’s. Het is daarom cruciaal om in 2024 de werkprocessen te controleren en aan te passen waar nodig. Denk aan het vastleggen van afspraken, het afbakenen van opdrachten en het toetsen of een zzp’er voldoende zelfstandig is.

Hoe zijn de risico’s te beperken?

  1. Maak duidelijke afspraken:
    Zorg dat iedere opdracht helder en afgebakend is. Voorkom dat een zzp’er meedraait als ware het een medewerker.
  2. Toets ondernemerschap:
    Controleer of de zzp’er voldoet aan ondernemerskenmerken, zoals inschrijving bij de KvK, eigen gereedschap en een zakelijke presentatie.
  3. Voorkom langdurige samenwerking:
    Wissel zzp’ers regelmatig af en voorkom dat dezelfde persoon structureel en fulltime voor uw bedrijf werkt.
  4. Overweeg loondienst:
    Voor zzp’ers die structureel werk voor uw bedrijf uitvoeren, is een dienstverband vaak een veiligere en toekomstbestendige keuze. Of een andere optie is : inhuren  van uitzendkrachten via een uitzendbureau. Het inhuren van zzp’ers via een uitzendbureau is in de praktijk lang niet altijd waterdicht. In de praktijk zien we dat schijnzelfstandigheid ook via bemiddeling voor komt

Wat staat ons te wachten?

De nieuwe wetgeving, Wet VBAR, is gericht op strengere regels voor het inhuren van zzp’ers en moet nog door de politiek worden geloodst. De Raad van State heeft er weliswaar negatief over geadviseerd, maar deze wet geeft wel aan hoe het er politiek voor staat. Schijnzelfstandigheid staat hoog op de politieke agenda. Dit maakt het nóg belangrijker om in 2024 de basis op orde te brengen. Zowel opdrachtgevers als zzp’ers zullen hun werkwijze moeten aanpassen om te voldoen aan deze strengere eisen.

Maak 2024 het jaar van voorbereiding. Zo bent u in 2025 klaar voor de toekomst.

Uitgebreide Checklist: Werken met Zzp’ers

Het werken met zzp’ers biedt flexibiliteit, maar brengt ook risico’s met zich mee. Deze uitgebreide checklist helpt u om de samenwerking met zzp’ers goed in te richten en risico’s zoals schijnzelfstandigheid te voorkomen.

Zorg dat uw processen en afspraken kloppen met deze 10 essentiële punten:

1. Opdrachtomschrijving

  • Zorg dat de opdracht helder, afgebakend en tijdelijk is.
  • Vermijd dat de zzp’er structureel deel uitmaakt van je organisatie of reguliere werkzaamheden.

2. Ondernemerskenmerken

  • Controleer of de zzp’er een geldige inschrijving heeft bij de Kamer van Koophandel (KvK).
  • Kijk of de bedrijfsomschrijving in de KvK-inschrijving past bij de uit te voeren opdracht.
  • Let op uiterlijke kenmerken van ondernemerschap, zoals een logo, zakelijke website en professioneel e-mailadres.

3. Eigen middelen

  • Beoordeel of de zzp’er werkt met eigen gereedschap, transportmiddelen of apparatuur.
  • Vermijd dat zzp’ers jouw bedrijfsmiddelen gebruiken, tenzij expliciet vastgelegd in de overeenkomst.

4. Zakelijke verzekeringen

  • Controleer of de zzp’er een aansprakelijkheidsverzekering of beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft.
  • Vermijd samenwerken met zzp’ers die deze basisverplichtingen niet op orde hebben.

5. Meerdere opdrachtgevers

  • Zorg dat de zzp’er opdrachten uitvoert voor meerdere opdrachtgevers en dat jij niet de enige inkomstenbron bent.
  • Stimuleer zzp’ers om een gevarieerd klantenbestand te onderhouden.

6. Contractuele afspraken

  • Stel een schriftelijke overeenkomst op waarin duidelijk staat dat het gaat om een zelfstandige opdracht.
  • Gebruik bij voorkeur een modelovereenkomst die is afgestemd op de wetgeving en goedgekeurd door de Belastingdienst.

7. Vrijheid in uitvoering

  • Geef de zzp’er de vrijheid om zelf te bepalen hoe en wanneer het werk wordt uitgevoerd.
  • Vermijd directe aansturing of controle zoals bij eigen werknemers.

8. Afwezigheid van een gezagsverhouding

  • Zorg dat de samenwerking gelijkwaardig is en dat de zzp’er niet onder jouw directe leiding en toezicht werkt.
  • Vermijd overlegstructuren of regels die vergelijkbaar zijn met die voor personeel.

9. Duur van de samenwerking

  • Beperk de duur van de samenwerking. Langdurige of fulltime inzet kan leiden tot risico’s op schijnzelfstandigheid.
  • Zorg dat er voldoende tijd tussen opdrachten zit om een werkgevers-werknemersrelatie te voorkomen.

10. Administratie en documentatie

  • Leg alle afspraken schriftelijk vast, inclusief de afgesproken tarieven en verantwoordelijkheden.
  • Bewaar facturen, KvK-inschrijvingen en verzekeringsbewijzen als bewijs dat de zzp’er zelfstandig werkt.
  • Controleer regelmatig of de zzp’er nog voldoet aan de criteria voor zelfstandigheid.

Lees ook de praktische tips bij een controle in het artikel Ondersteuning ZZP.