Vraag
Een werknemer gaat op vakantie en moet bij terugkomst of door omstandigheden in het vakantieland in quarantaine. Kan je als werkgever van te voren afspreken dat dit voor eigen risico is van de werknemer? En vervolgens vakantiedagen afboeken of onbetaald verlof laten opnemen indien het vakantiesaldo ontoereikend is voor de periode van quarantaine?

Antwoord
In een aantal gevallen zal de werknemer wegens het coronavirus niet op het werk kunnen verschijnen zonder dat er sprake is van ziekte. Bijvoorbeeld in geval van quarantaine. We spreken van quarantaine als iemand die niet ziek is thuis moet blijven, totdat zeker is dat deze persoon niet besmettelijk is voor anderen.

Als de werknemer de arbeid niet verricht, is de hoofdregel dat de werkgever het loon moet doorbetalen. Alleen als de oorzaak waarom het werk niet wordt verricht in de risicosfeer van de werknemer ligt, gaat deze hoofdregel niet op. Dat is bijvoorbeeld het geval bij te laat komen of bij werkweigering. Quarantaine ligt normaliter niet in de risicosfeer van de werknemer.

Bij vakanties geldt het volgende. Bij “Code Groen” zijn er geen bijzondere veiligheidsrisico’s. De Rijksoverheid adviseert om verder alleen naar landen te gaan met een geel reisadvies: reizen naar deze landen is verantwoord maar let wel extra op. De vakantieganger hoeft na terugkeer niet in quarantaine. Een verandering van de situatie tijdens zijn vakantie waardoor hij na terugkeer toch in quarantaine moet, ligt niet in de risicosfeer van de werknemer.

 

Dit is anders als de werknemer er bewust voor kiest om op vakantie te gaan naar een risicogebied. Bij “Code Rood” worden alle reizen ontraden. De Rijksoverheid raadt het ook af om naar landen te reizen die ‘Code Oranje’ hebben, behalve als het echt noodzakelijk is. Vakantiereizen vallen niet onder noodzakelijke reizen en worden om die reden door de overheid afgeraden.

De werknemer die er bewust voor kiest om op vakantie te gaan naar een land met ‘Code Rood/Oranje’, weet dus dat van hem verwacht wordt dat hij na terugkeer in quarantaine gaat. Tenzij hij thuis kan werken, betekent dit dat hij zijn arbeid niet kan verrichten. Omdat hij dit op voorhand weet, kan gesteld worden dat de oorzaak dat hij zijn arbeid niet verricht in zijn risicosfeer ligt. Dit betekent dan dat hij tijdens de periode van quarantaine geen recht op loon heeft. Er ontstaat dan wel een verschil tussen werknemers die hun werk wel vanuit huis kunnen verrichten, en werknemers die dat niet kunnen. Maar als je een werknemer die wel vanuit huis kan werken dit niet laat doen, kun je vervolgens moeilijk volhouden dat de reden dat hij zijn werk niet verricht, in zijn risicosfeer ligt.

Overigens achten wij het wel waarschijnlijk, maar weten wij niet zeker dat een rechter ook zal oordelen dat het willens en wetens naar een “Code Rood/Oranje” gebied gaan stopzetting van loon rechtvaardigt.

De werknemer kan inhouding van loon dan alleen voorkomen door tijdens de periode van quarantaine vakantie op te nemen. De werkgever kan het opnemen van vakantie overigens niet eenzijdig opleggen.

NB Inhouding van loon is een zware sanctie en zal in voorkomende gevallen door de werknemer die het overkomt, worden aangevochten. Daarom is het noodzakelijk om uw werknemers vooraf schriftelijk te wijzen op de consequenties van het op vakantie gaan naar een land met ‘Code Rood/Oranje’.

Mag u een werknemer vragen of hij naar een “Code Rood/Oranje” land is geweest? Ja dat mag. U vraagt hem/haar niet om medische gegeven. U heeft een gerechtvaardigd belang omdat u uw (wettelijke) zorgplichten voor werknemers en/of klanten moet nakomen, ondanks het feit dat een bevestigend antwoord negatieve gevolgen zou kunnen hebben voor deze werknemer. Het is daarom wel belangrijk uw beleid op dit punt van te voren bekend te maken.

Nadere informatie

De overheid geeft reisadviezen. Actuele informatie per land en tijdsduur vind je via ‘reizen tijdens corona’