Iedereen gebruikt het: de markeringen die op steigermateriaal worden aangebracht om eigen materiaal herkenbaar te maken maar ook om om diefstal ervan onaantrekkelijk te maken en de handel in gestolen materiaal terug te dringen. Binnen VSB wordt de zogenaamde kleurcoderingstabel gehanteerd, waarin de kleuren waarmee bedrijven hun materiaal markeren, zijn opgenomen. Maar is een bepaalde kleurmarkering op het materiaal ook bewijs van herkomst? DNAPaint, een techniek waarmee onderscheidende markers iedere kleur uniek maken, maakt een einde aan die discussie. We spraken erover met Donald van der Laan van SDNA Forensic Marking dat DNAPaint ontwikkelde en op de markt brengt.

Over het bedrijf achter DNAPaint vertelt Donald : “SDNA Forensic Marking is sinds 2008 actief in Nederland toen we starten met zogenaamde DNA-Kits tegen woninginbraak en DNA-Spray tegen winkelovervallen. Eén van de terreinen waar onze techniek ook met succes werd ingezet is de strijd tegen koperdiefstal. Bedrijven als ProRail en Tennet pasten SDNA markering voor het eerst in 2012 toe in het kader van het project Koperslag. De belangstelling van VSB dateert ook uit die periode.

Diefstal risicovoller maken

Het werkingsprincipe van DNAPaint is gebaseerd op preventie door geloofwaardige afschrikking.  Gemarkeerde metalen zijn voor dieven en zeker helers risicovoller en daarom minder aantrekkelijk dan niet gemarkeerde. Om potentiële dieven op andere gedachten te brengen wordt de toepassing van SDNA/DNAPaint daarom duidelijk met stickers en banners aangegeven.

Net als bij voertuigcriminaliteit gaat het bij steigerdiefstal om georganiseerde criminaliteit waarbij dieven en helers zich goed voorbereiden en risico’s zo veel mogelijk mijden. Als in een land de risico’s toenemen, verplaatsen ze hun activiteiten soms zelfs naar het buitenland, net zoals je nu ziet gebeuren met plofkraken van geldautomaten.

De naam DNAPaint is gekozen vanwege de gebleken afschrikkende werking van “DNA” binnen het criminele circuit. SDNA Forensic Marking levert ook markers (o.a. DNA-Spray tegen overvallen) waarin synthetisch DNA met een unieke code is opgenomen. In dit geval slaat DNA op Digital Nanopartical Authentication. Anders dan “echt” DNA gebruiken we hier zeer robuuste keramische markers die bestand zijn tegen hitte, uv-straling en zuur.

Juridisch toereikend

Voor het gewenste afschrikkende effect moet de techniek juridisch standhouden om herkomst van gestolen materiaal eenduidig te kunnen aantonen.  Donald: “In de dagelijkse praktijk werkt kleurmarkering prima om materialen van verschillende bedrijven uit elkaar te houden maar bij kwade trouw is de bewijslast van kleurmarkering juridisch niet toereikend. Een malafide partij komt er mee weg eenvoudig te beweren dat zij toevallig ook blauw als eigendomsmarkering gebruiken. Het resultaat is dat de politie bij aangifte, zelfs met een aanwijzing waar het gestolen materiaal zich op dat moment bevindt, vaak niet meer doet dan de aangifte aannemen en verder geen actie neemt. Dieven en helers weten zich daardoor betrekkelijk onaantastbaar.

Betaalbare oplossing

Voor de ontwikkeling is samengewerkt met leden van de VSB en later ook met Shipcoat in Heerjansdam. Donald: “Nodig was natuurlijk een gedegen verftechnologie die aansloot bij de dagelijkse praktijk binnen de steigerbranche, verftechnische ondersteuning en betrouwbare productie en logistiek. Zaken die wij niet in huis hadden. Door de gangbare kleurmarkering als uitgangspunt te nemen konden we het aantal benodigde unieke markers tot een klein aantal beperken. Om eenvoudige detectie van de aanwezigheid van DNAPaint ook op locatie mogelijk te maken hebben wij aan de verf op de eerste plaats een algemene Identifier-Code toegevoegd. Als ieder bedrijf een eigen kleur zou gebruiken zou die marker voldoende zijn om zo’n kleurcode uniek te maken. Omdat er binnen en buiten de VSB-bedrijven zijn die dezelfde kleur gebruiken hebben wij voor 5 unieke markers gekozen die naast de ID-Code worden toegevoegd.” Hierdoor kan een kleur als RAL1000 door toevoeging van verschillende markers voor 5 bedrijven uniek gemaakt worden. SARAL1000, SBRAL1000 etc. Deze codes worden dan exclusief aan een specifiek bedrijf gekoppeld. Uiteraard blijft het voor de herkenbaarheid wenselijk in de kleurcoderingstabel zoveel mogelijk discipline te betrachten en overlap zoveel mogelijk te vermijden. Natuurlijk kost DNAPaint meer dan gewone verf maar blijft veel goedkoper dan ieder ander forensisch markeringsproduct.

VSB partner

De techniek is ontwikkeld in Nederland maar door toeval werden de eerste resultaten geboekt in Denemarken. Door een vroeg succes waarbij DNAPaint een beslissende rol speelde in een groot politieonderzoek sloot zich in korte tijd een groot deel van de Deense steigerbranche zich aan bij het concept.  In Nederland behoort Post Steigers Schiedam tot één van de eerste gebruikers en is er sinds eind vorig jaar een verdere toename. Als we Donald vragen wat zijn verwachtingen als VSB-partner zijn, antwoordt hij: “Heel eerlijk? Commercieel voordeel. Wij willen het Deense succes graag in Nederland herhalen. Diefstal van steigermateriaal is een hardnekkig en kostbaar probleem. Wij leveren een preventiestrategie die zijn werking bewezen heeft. Als wij dit concept binnen de VSB kunnen bevorderen is dat in het belang van VSB leden en van ons.”